اثر پروانه ای می گوید رویدادهای جهان به هم پیوسته اند؛ از افتادن یک برگ تا بزرگ ترین وقایع طبیعت. حتی اثر بال زدن یک پروانه در برزیل میتواند منجر به طوفان عظیم تورنادو در امریکا شود. اینجا هم همینطور است. اگر حتی یک دهقان ساده در گوشه دنجی از دنیا را از تاریخ حذف کنید مسیر تاریخ عوض می شود.

البته برخی نظر متفاوتی دارند.

بگذارید نگاه استاتیک به تاریخ را با مثال روشن کنیم. فرض کنید می توانید سلطان محمود غزنوی را از صحنه تاریخ حذف کنید. چه می شود؟ یک غلام دیگر از غزنه برمی خیزد که نامش ممدوح است ولی در کودکی پدرش زبانش نمی چرخد و او را محمود صدا می کند. او سلطان آینده است. بنابراین می توان صفحه تاریخ را مواج کرد ولی در هر صورت این فقط یک موج است و موجها آرام می گیرند. اگر فردوسی را حذف کنید، یک فردوسی جدید خلق می شود و شاهنامه باز نوشته خواهد شد. اگر بینی کلوپاترا را کمی بزرگ تر کنید، باز مارک آنتونی عاشقش می شود. اگر نقرس بایزید (سلطان عثمانی) را شفا دهید سرش می خورد به سنگ و می میرد.