نظر شاردن درباره کاریزهای ایران
شاردن فرانسوی در حدود 1670 م. شرح مختصری درباره کاریز نوشته و در شرح روش قنات سازی ایرانیان می گوید آنها برای کشف آب زیرزمینی در پای کوه چاه می کنند و همینکه آب باریکی یافتند آنرا از طریق مجاری تحت الارضی به هشت تا ده «لیو» منتقل می کنند از این طریق آب را از نقطه مرتفع به جاهای پست می رسانند تا بهتر جاری شود.[1]
«ترتیب حفر و استفاده از آب كاریزها چنانست كه نخست در دامنه كوهى چاهى حفر مىكنند و وقتى به آب رسید با كندن چاههاى متعدد و مربوط كردن آنها به وسیله حفر راههاى زیرزمینى آن آب را از فاصله بیست تا ده فرسنگى از جاهاى بلند به زمینهاى پست هدایت مىكنند و از آنها در كار كشاورزى سود مىبرند.»[2]
[1] ای. پ. پطروشفسکی، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول (قرنهای ۱۳ و ۱۴ میلادی)، همان، ص 213.
[2] ژان شاردن، سفرنامه شاردن، همان، ج 2، ص 860.
هوا بس ناجوانمردانه سرد است... آی...